صبر در قرآن کریم

کوتاه و خلاصه ای بر کتاب
” صبر در قرآن کریم” تحقیق موضوعی قرآن از دکتر یوسف قرضاوی
 بیوگرافی دکتر یوسف قرضاوی: 
 دانشمند بزرگ جهان اسلام جناب دکتر یوسف عبدالله القرضاوی (۱۹۲۶) نویسنده پرکار ،خطیب،  عالم دینی و دانشمند بزرگ اسلامی، رئیس موسسه اتحادیه های جهانی علمای مسلمان که شهرتش به سبب نویسندگی، فعالیت جهانی دینی و موضع گیری بی باکانه علیه برخی حکام عرب و سران کشورهای غربی است.
 عناوین و مسئولیت های بین المللی او در حوزه دینی اسلامی بسیار زیاد است.
 مشخصات:
 قبل از ۱۰ سالگی حافظ قرآن کریم،  دارای لیسانس اصول دین، لیسانس دبیری زبان عربی، دکترای دانشکده اصول دین۱۹۵۱ ،سرپرست امور دینی و وزارت اوقاف مصر ۱۹۵۹، سابقه فعالیت در اداره فرهنگ اسلامی مصر، ۱۹۶۱ دعوت به قطر جهت مدیریت یک مدرسه دینی و تدریس در دانشکده علوم تربیتی قطر به عنوان استاد و رئیس گروه مطالعات اسلامی.
 تحقیق این استاد بزرگ تنها در محدوده علوم اسلامی متوقف نشد بلکه ایشان در تاریخ، ادبیات، فلسفه، جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد و همچنین مکتب‌های فکری نیز صاحب نظر است.
 همچنین فعالیت این دانشمند تنها در حوزه تحقیق علمی نبوده بلکه فعالیت اجتماعی و سیاسی در کارنامه ایشان دیده می شود از جمله در نبرد کانال سوئز علیه استعمار انگلیس و ملی شدن آن و فعالیت دیگر اجتماعی سیاسی که سبب زندانی شدن او در سال ۱۹۴۹ ، ۱۹۵۴ و ۱۹۶۲ در مصر گردید.
 ولی از ابتدای نوجوانی تحت تاثیر مکتب اخوان المسلمین و شخصیت های آن از جمله حسن البنا قرار گرفت و هم اکنون نیز در ارائه همان اندیشه ها با اردوغان در یک جبهه فکری قرار دارد. 
با توجه به نام کتاب منابع اصلی کتاب از قرآن کریم می باشد اما در جوار آیات از حدیث پیامبر نیز به اندازه کافی بهره برده است. ضمن اینکه از کتاب امام محمد غزالی طوسی بنام «احیائ علوم دین» نیز بهره برده و نقل هایی نیز از ابن قیم و ابن تیمیه  دارد.
کوتاهی از کتاب:
 رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در مورد ایمان می فرمایند: “هو  الصبر” یعنی ایمان همان صبر است.
 همانطور که پیامبر(ص) در مورد حج می گوید “الحج هو العرفه” حج همان عرفه است.
 انواع صبر در آیه ۱۷۷ سوره البقره:  انتهای ترجمه آیه:  کسانی شایسته ستایش بوده و نیک هستند که در برابر فقر محرومیت ها و بیماری ها ضرر و زیان به هنگام نبرد شکیبا هستند و آنها کسانی هستند که راست می‌گویند ( در ادعای ایمان راستین و پیگیری اعمال نیک) براستی پرهیزگاران اینان هستند.
صبر همان ضرورت محنت برای اهل ایمان است که دلایل آن:
۱- پاکسازی خالص از ناخالصی ها در این که سره از ناسره وجودی انسان زدوده می شود. آیات :۱۷۹ آل عمران ۱۰ و ۱۱ عنکبوت، ۱۱ حج 
۲-تربیت مومنان وتزکیه آنها: آیات ۱۴۰، ۱۴۱، ۱۵۴ آل عمران
  ۳- افزایش منزلت مومنان نزد خداوند
 رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: به مسلمان هیچ رنج، بیماری و اندوهی نمی رسد مگر آنکه خداوند با آن گناهش را می پوشاند.‌‌
گروه هایی که بیشترین دشواری ها را متحمل می شوند پیامبران، صالحان و کسانی که به آنها شبیه هستند می باشند.ّ
 در درجه اول پیامبران الوالعزم که بیشترین رنج ها و سختی ها را در دعوت  بسوی حق دادن  و صبوری کردند. خداوند بارها و بارها پیامبر بزرگ اسلام را به صبر دعوت می‌کند ۱۸ بار با صیغه “صبر” و دوبار نیز با صیغه “اصطبر” آیات :
۱۰۹ یونس، ۴۹، ۱۱۵ هود ،۱۲۶ و ۱۲۸ نمل، ۲۸ کهف، ۱۳ طه، ۶۰ روم، ۱۷ صاد، ۵۵ غافر، ۷۷ مومن، ۳۵ احقاف ،۳۱ قاف ،۴۸ طور، ۴۸ قلم ،۵ معراج ،۱۰ مزمل، ۷ مدثر
 انگیزه ی صبر تنها موفقیت دنیا و آخرت نیست بلکه اصل آن رضایت خداوند است آیه ۷ مدثر
 صبر عبادت و وسیله تقرب به خداوند است.
 گستره ی صبر در قرآن کریم: 
۱-  صبر بر بلایای طبیعی
 ۲- صبر بر خواهش های نفسانی
۳-صبر بر فرمانبری خدواند 
۴-صبر بر دشواری دعوت به سوی خداوند که این صبر از سایر صبرها بزرگتر است.
 ۵- صبر در میدان جنگ 
۶-  صبر در حوزه روابط اجتماعی
 همراهی صبر با ارزش های معنوی
۱-  اقتران صبر و یقین آیه۲۴ سجده
 ۲ – اقتران صبر و شکر آیات ۵ ابراهیم و ۳۱ لقمان
۳- اقتران صبر و توکل 
۴- اقتران صبر و نماز آیات۱۵۳ البقره ، ۱۱۴ – ۱۱۵ هود 
۵ -اقتران صبر با تسبیح و استغفار آیات ۴۸ طور و۵۵ غافر
۶- اقتران صبر و جهاد آیات ۳۱ محمد و ۱۱۰ نمل
۷- اقتران صبر و عمل صالح آیه۱۱ هود
 ۸ -اقتران صبر و تقوا آیات۱۲۰ و ۱۸۶ آل عمران ،۹۰ یوسف
۹-اقتران صبر و حق آیات۳عصر -۱۷ لقمان
 ۱۰-اقتران صبر و رحمت آیه ۱۷ بلد
مطلب جالبی که بایستی به اون اشاره کنیم 
 کلمه تواصو(وصیت یا سفارش شدن) چهار بار در قرآن آمده دوبار در سوره ی عصر و  دوبار در سوره ی بلد تکرار شده است.
که در هر دو سوره یک بار آن به صبر  تاکید شده است.
از نتایج و مواهب صبر برای انسانها
 ۱- بشارت خداوند برای صابران آیات ۱۵۵ و ۱۵۷ البقره 
۲- پیروزی و یاری خداوند برای صابران آیات ۱۲۵ ال عمران و۱۳۷ اعراف
۳-بدست آوردن پیشوای دینی آیه ۳۴ سجده
۴ّ- صاحب اراده و جوانمردی شدن آیات ۱۸۶ آل عمران ،۴۳ شورا و۱۷ لقمان
۵-در امان ماندن از نیرنگ دشمنان آیه ۱۲۰ آل عمران
۶-شایستگی داشتن برای ورود به بهشت:آیات ۱۲ انسان، ۷۵ فرقان ،۲۳ و ۲۴ رعد 
۷-پند پذیری صابران از تاریخ آیات ۵ ابراهیم، ۱۹ سبا، ۳۲و ۳۳ شورا
شخصیت های صابر قرآنی (الگوهای صبر)
۱- صبر پیامبر ایوب آیات ۸۳ و ۸۵ انبیا، ۴۱ و ۴۴ ص 
۲- صبر پیامبر یعقوب آیه ۴۵ص (در فراق یوسف) و۱۸ یوسف 
۳-پیامبر یوسف آیات۲۳ ،۵۶ ،۹۰ ،۳۲،۳۳ یوسف
 (فراتر بودن درجه صبر اختیاری یوسف از یعقوب و ایوب آیه ۵۴ یوسف)
۴-صبر پیامبر اسماعیل آیات ۱و۲ صافات
عبارتی که اسماعیل در جواب خواب پدرش گفت قوی تر از جمله موسی در برابر خضر بود ( و آن را هم عملی نمود و جهت قربانی خود را در اختیار پدر بزرگوارش ابراهیم خلیل اللّه قرار داد.)
موسی چند بار به خضر قول داد صبوری کند اما نتوانست ( با توجه غریزه و علم کمترش نسبت به خضر) در صورتی که اسماعیل به قولش وفا کرد.
در میعادگاه :
آیات ۱۰۴ و ۱۰۷ صافات- ۸۵ و ۸۶ انبیا
بالاتر بودن درجه صبر اسماعیل از صبر یوسف صدیق،
 صبر یوسف در مقابل معصیت بود اما صبر اسماعیل اطاعت محض از فرمان خدا و بندگی کامل بود.
( صبر بر اطاعت را بالاتر از صبر بر معصیت می دانند )
۵- درجات بالاتر صبر (صبر پیامبران الوالعزم است): 
بدلیل اینکه صبر پیامبرانی که قبلا ذکر کردیم جهت خودسازی شخصی بود اما صبر پیامبران اولولعزم جهت سازندگی دیگران و دعوت بسوی خداوند یکتا بود .
 پیامبران اولولعزم و دشواری هایی را که دیدند:
-پیامبر نوح (ع):
 آیات۷ احزاب، ۱۳ شورا ، ۵-۷ نوح  ۸-۱۲ نوح ۲۷ هود و ۲۵ مؤمنون
-پیامبر ابراهیم(ع) : آیات
۴۸ و ۴۶ مریم ۶۹ انبیا
-پیامبر موسی(ع) : 
آیات ۲۴ نازعات، ۳۸قصص، ۲۹ شعرا، ۲۵ و ۲۶غافر ، ۱۲۷ و ۱۲۹و ۱۳۸ اعراف ، ۵۱، ۶۱ ، ۶۷ البقره
-پیامبر عیسی(ع): ۱۵۶ ، ۱۵۷ نسا 
-خاتم الانبیا  محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم ۳۵ احقاف
 راه های دستیابی به صبر 
۱- شناخت طبیعت دنیا : ( براستی که انسان را در رنج آفریدیم آیه ۴ بلد)
فراموش نکنیم که:
 کامیابی بدون رنج ، سلامتی بدون درد،شادمانی بدون اندوه ، رفاه بدون دردسر، دیدار بدون جدایی و آرامش بدون هراس وجود ندارد.)
۲- خود شناسی : 
صاحب و مالک اصلی ما نیستیم حتی بر مال ، ملک ، زن و فرزندان و جان خود آیه ۱۵۶ البقره
۳- پاداش نیک خداوند را باور داشتن: آیات
۵۸-۵۹ عنکبوت،۹۶ نحل ،۱۰زمر ،۳۹-۴۱ صافات، ۱۵۵-۱۵۶ البقره
۴- یقین به گشایش داشتن :آیات
 ۸۳- ۸۷ -۱۱۰ یوسف ، ۲۰ زمر- ۶۰ روم
۵- یاری خواستن از خداوند: آیات
۴۶ انفال – ۴۸ طور -۱۲۸ اعراف
۶- صابران را سرمشق قرادادن :آیات
۲۱۴ البقره ،۳۴ و ۹۰ انعام ، ۱۲۰ هود ، ۸۷ اعراف ، ۳۵ احقاف ،۴۱-۴۴ ص ۲-۳ عنکبوت 
۷- ایمان به قضا و قدر و سنت های الهی:آیات
۳و ۲۲ حدید ،۴۳ فاطر، ۳۳-۳۵ انعام، ۱۵ حج 
۸-  پرهیز از آفاتِ مانع صبر 
۱- شتاب زدگی ۲ خشم ۳- دلتنگی و اندوه زیاد از نیرنگ مخالفان ۴- ناامیدی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *