برداشت کوتاه از کتاب پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی

برداشت کوتاهی بر کتاب پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی برنده ی جایزه نوبل ادبیات

ارنست میلر همینگوی (۱۸۹۹-۱۹۶۱) متولد ایالت ایلی نویز آمریکا.

شخصیتی فوق العاده ماجراجو که در کشورهای مختلف اروپا، آمریکا و آفریقا در سیر و سفر بود و داستان کتاب های او ماحصل روحیات چالش برانگیز، تجارب،انگیزه و اراده ی بلند او بود که از تجارب پر فراز و نشیب ذیل نشات گرفته است :
نیروی سازمان صلیب سرخ جهانی در جنگ جهانی اول ، گزارشگر ،خبرنگار، نویسنده ،متهم به جاسوس شوروی،تنوع در محل زندگی، چهار ازدواج ، سه طلاق ، علاقه ی وافر به ماهیگیری ،شکار و … بود.

کتاب پیرمرد و دریا در دهه ی آخر عمرش زمانی که به مرحله ای تازه ای از آگاهی می رسد در سال ۵۲ نوشت که در سال ۵۴ برنده جایزه نوبل ادبیات شد.
لقب پدر ادبیات مدرن او به دلیل کسب جایزه نوبل و سبک جدید ” وقایع نگاری ادبی” او بود.

در این شاهکار ادبی برنده ی نوبل از سر سختی یک پیرمرد فرتوت ضعیف برعکس سایر اثرهایی او سخن می گوید. قهرمان داستان پیرمرد ماهیگیر فقیری است که با حداقل امکانات هر روز به جنگ طبیعت در دریا می رود .
سانتیاگو قهرمان داستانش با خود فکر و سخن می گوید او حتی با دریا، ماهی و پرندگان حرف می زند. صید ماهی پس از سه ماه تلاش و انگیزه شکست ناپذیر او می تواند پاداشی باشد برای تمام زحمت های چندین ماه بی وقفه ی او همراه با مبارزه و درد زخم ، اما وقتی سانتیاگو توجه خود را از شور و حال به دام انداختن ماهی منحرف کرده و به طمع و منافع مادی ( فروش ماهی در بازار) وعواید آن متمرکز می کند، شانس و اقبال از وی روی بر می گرداند چرا که از داستان برداشت می شود که دریا به طمع کاری مادی او پاداش نمی دهد.

این داستان بدون نتیجه ی او که پیرمرد تنها شکار خود را بدون حاصل از دست می دهد با اینکه در مبارزه ، باور و تلاش بی نظیر خود حاصل کرده است.
پایانی نا امید کننده با حس و حالی اندوهناک را به خوانندگان هدیه می کند. هر چند پیرمرد و قهرمان داستان با لحظه ای غفلت از شور و شوق مبارزه ی ماهیگیری خود را به منفعت آن گره می زند، اما خواننده راضی به پایانی تلخ به جهت اراده، مبارزه، ایمان در پیرورزی در پیرمرد نخواهد بود .

پایان تلخ داستان و فراز و نشیب های آن ناشی از تجارب تخیلات، ایده ها و روحیات خود نویسنده می باشد.

چنانکه تقدیر این نویسنده ی بزرگ با خودکشی اسلحه شکاری شخصی خود نامیمون درادامه ی ماجراجویی اش رقم می خورد. شاید اینگونه برداشت شود که این پایان ناشی از عدم هدفگذاری متعالی او همانگونه که در داستان پیرمرد و دریا خلق کرده ،ثبت گردد.

در پایان اشاره ای به
” جایزه قلم همینگوی” داشته باشیم :
نام جایزه معتبری است که سالانه به نخستین کتاب یک نویسنده اهدا می شود.

امین فر (دنیای سپاس)