در میانهی بنبستهای سیاسی و سکوتهای بینالمللی پیرامون بحران انسانی غزه، ابتکار «هزار کشتی به سوی غزه» از سوی سازمانهای مدنی مالزی، همچون شعلهای نو در دل تاریکی برخاسته است. طرحی که اگرچه هنوز به مرحله اجرای میدانی نرسیده، اما ظرفیت آن را دارد تا بر معادلات رسانهای، افکار عمومی جهانی و محاصرهی دریایی غزه اثرگذار باشد.
—
بازی با نمادها؛ طرحی الهامگرفته از مرمره
این ناوگان، یادآور کاروان آزادی «ماوی مرمره» در سال ۲۰۱۰ است که با واکنش خشن ارتش اسرائیل و کشتهشدن ۹ فعال صلحطلب ترکیهای، به بحرانی جهانی بدل شد. اکنون، نسخهای گستردهتر از آن با مشارکت کشورهای متعددی از آسیا، اروپا و آمریکای لاتین، در دست برنامهریزی است؛ طرحی که نهتنها برای رساندن کمکهای بشردوستانه، بلکه برای به چالش کشیدن مشروعیت محاصرهی دریایی غزه طراحی شده است.
—
تأثیرات رسانهای و افکار عمومی جهانی
یکی از اهداف کلیدی این ناوگان، تسخیر نبض رسانهها و افکار عمومی است. در جهانی که روایتها و تصاویر بیش از واقعیت میدانی تأثیرگذارند، حضور هزار کشتی حامل کمکهای انساندوستانه میتواند موجی از همدلی و همصدایی جهانی با مردم غزه ایجاد کند.
هشتگهایی چون #Gaza1000Ships یا #BreakTheSiege میتوانند به جنبشی رسانهای علیه آپارتاید اسرائیلی تبدیل شوند و روایت فلسطینیها را از حاشیه به مرکز توجه برسانند.
—
ابعاد حقوقی و دیپلماتیک
در صورت تحقق این طرح، دولت اسرائیل در برابر آزمونی سخت قرار خواهد گرفت. آیا مانع حرکت کشتیها خواهد شد و هزینه دیپلماتیک آن را خواهد پرداخت؟ یا اجازه عبور بخشی از ناوگان را خواهد داد و مشروعیت محاصره خود را زیر سؤال خواهد برد؟
در هر دو صورت، این حرکت، بازتابی وسیع در شورای حقوق بشر، رسانههای بینالمللی و نهادهای مدنی برجای خواهد گذاشت.
—
ابعاد روانی و الهامبخش برای جهان اسلام و فعالان عدالتخواه
فراتر از جنبههای تاکتیکی، این ناوگان نماد همبستگی امت اسلامی و صدای جوامع جنوب جهانی در برابر نظام سلطه است. صدایی که با پرچمهای انسانی، صلحطلبانه و مدنی حرکت میکند، و میتواند الهامبخش جنبشهای عدالتخواه در سایر نقاط جهان نیز باشد.
—
نتیجهگیری: حتی اگر نرسد، تأثیر خواهد گذاشت
ممکن است این کشتیها هرگز به ساحل غزه نرسند؛ اما اگر با روایت صحیح، پوشش رسانهای هوشمندانه و همراهی چهرههای جهانی همراه شود، میتواند وجدان جهانی را بیدار کرده و بخشی از حقیقت فلسطین را دوباره به تصویر بکشد.
در دنیایی که ابزارهای نرم قدرت، گاه مؤثرتر از سلاحها عمل میکنند، ناوگان هزار کشتی میتواند نهتنها حامل کمک، که حامل پیام رهایی و امید باشد.